Month: February 2023

Առաջադրանքներ

1. Մոխրագույնով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծեք՝ առանձնացնելով արմատները, ածանցները, գրք՝ բառերը պարզ են, ածանցավոր, թե՞ բարդ։
   ձկնորս – ձուկ – որս, բարդ
   շալակատար – շալակ – տանող, բարդ
   օրական – օր – ական, ածանցավոր
   գետափ – գետ – ափ, բարդ
   ուրախություն – ուրախ – ություն, ածանցավոր
   անզգույշ – ան – զգույշ, ածանցավոր
   բացուխուփ – բաց – ու – խուփ, բարդ
   վերադառնալ – վեր – ա – դառնալ, բարդ
   մարդակերպ – մարդ – ա – կերպ, բարդ
   անգործ – ան – գործ, ածանցավոր
   անճար – ան – վճար, ածանցավոր
   կաթնատու – կաթ – տվող, բարդ

1. Ձեր կարծիքով ձկնորսների շալակատարներն ի՞նչ աշխատանք էին կատարում։
   Իմ կարծիքով ձկնորսների շալակատարները ձուկն են շալակում և տանում ինչ որ մի տեղ։
2. Ինչո՞ւ շալակատարը համաձայնեց հրեշից կովը վերցնել, եթե կար սպառնալիք, որ հետո հրաշը կարող էր նրանց տանել։
   Որովհետև նա մտածում էր, որ կկարողանա պատասխանել հրեշի տված հարցին։
3. Առանց կարդալու պատմվածքի շարունակությունը փորձեք ինքնուրույն մի քանի նախադասությամբ ավարտել պատմվածքը։
   Ժամանակը գալիս է հրեշը գալիս է կովի ետևից հարցնում է․
   – Ինչու բաց թողեցիր խոսող ձկանը, եթե այդպիսի ձուկ երբեք չէիր տեսել, դու կարող էիր բոլորին ցույց տալ և լիքը գումար աշխատել։
   Մարդը պատասխանում է․
   – Ցանկացած բարի արարք ավելի ճիշտ է, քան կարճ ժամանակում ուրիշի հաշվին հարստանալը։
   Հրեշն էլ իր հերթին որոշեց բարի գործ անել, և կովը թողնել, վստահ լինելով, որ մի լավ բան էլ իր հետ կկատարվի
4. Փորձեք արդարացնել ձկնորսին, որն աշխատանքից ազատեց իր աղքատ շալակատարին։
   Ձկնորսը երկար ժամանակ էր ծաղսում ուժ ու եռանդ էր դնում ձկնորսության մեջ որպեսզի իր տունը պահի, իսկ շալակատարը ետ գցեց ձուկը ջրի մեջ։

Առաջադրանքներ

1. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը՝

18960‧35

1	8	9	6	0
x			3	5
9	4	8	0	0
+	5	6	8	8	0
1	0	0	4	8	8	0

3569·154

x	3	5	6	9
		1	5	4
1	4	2	7	6
	1	7	8	4	5
			3	5	6	9
1	6	0	9	6	1	0

8045·1300

	8	0	4	5
x	1	3	0	0
	0	0	0	0
		0	0	0	0
		2	4	1	3	5
				8	0	4	5
		2	4	9	3	9	5

7861·2014

	7	8	6	1
x	2	0	1	4
3	1	3	2	4
		7	8	6	1
			0	0	0	0
			1	5	7	2	2
3	2	1	2	5	8	2	2

78902‧302

	7	8	9	0	2
x			3	0	2
1	5	7	8	0	4
		0	0	0	0	0
		3	0	6	7	0	6
1	6	0	8	7	1	0	6

25028·504

	2	5	0	2	8
x			5	0	4
1	0	0	1	1	2
		0	0	0	0	0
		1	2	5	1	4	0
1	0	1	3	6	3	4	0

8902·120

	8	9	0	2
x		1	2	0
	0	0	0	0
	1	7	8	0	4
			8	9	0	2
	1	8	6	9	4	2

81018‧3105

	8	1	0	1	8
x		3	1	0	5
4	0	5	0	9	0
		0	0	0	0	0
			8	1	0	1	8
			2	4	3	0	3	4
4	0	6	1	4	3	2	1	4

8002‧2102

	8	0	0	2
x	2	1	0	2
1	6	0	0	4
		0	0	0	0
			8	0	0	2
			1	6	0	0	4
1	6	1	0	0	0	2	4

102124‧320

	1	0	2	1	2	4
x				3	2	0
	0	0	0	0	0	0
		2	0	4	2	4	8
			3	0	6	3	7	2
		2	3	4	8	8	5	2

12501‧4101

	1	2	5	0	1
X		4	1	0	1
	1	2	5	0	1
		0	0	0	0	0
			1	2	5	0	1
				5	0	0	0	4
	1	2	6	7	6	0	1	4

Կար-չկար մի տղա, որն ամբո□ջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:

Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.

-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.

-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:

-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:

Մի ուրիշ ան□ամ նա հարցնում էր.

-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:

Կամ թե՝  ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:

Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:

Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում  տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ եր□եք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:

Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա~ր մորուք դար□ավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:

Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:

Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   ամբողջ
   անգամ
   երբեք
   դարձավ
2. Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող շրջերես բառը:
   ա/երեսառած

բ/կամակոր   

գ/հակառակ կողմով
դ/բոլորին հակառակ

• Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները:
  վատ – լավ
  սովորական – անսովոր
  պարզ – պղտոր
  երկար – կարճ
  
  
• Տեքստի տրված բառերից  որո՞ւմ վերջածանց չկա.

ա/սովորական
բ/ինչուիկ
գ/բոլորովին
դ/գարեջուր

• Տեքստի տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/աչքերը      

բ/ հարցերին                           

գ/ դարակները                       

դ/ խրճիթ         
           

• Տեքսից դու՛րս գրիր երկուական գոյական և ածական:
  սպասք, սեղան
  հարց, իհարկե
• Վերականգնի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:

ա/ձանձրացնում է, ձանձրացնել     
բ/չէր կարողանում, չկարողանալ   
գ/դնենլ, դնել                                
դ/դարձավ, դարնալ                             

• Ո՞րն է կլոր տարի դարձվածքի իմաստը.

ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
գ/ամբողջ տարին
դ/ տարվա կեսը

• Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
  Մի փոքրիկ պապիկ,
  հագին հազար շապիկ:
  կաղամբ
                                   

1. Մեկ նախադասությամբ նկարագրի՛ր հարցասեր տղային:
   Տղան շատ հարցասեր էր և հորինում էր շատ ծիծաղելի հարցեր։ Նա
   
   
2. Ինչո՞ւ  էր դժվար պատասխանել տղայի հարցերին.

ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
գ/տղան հակառակ ինչուիկ էր
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս

1. Բոլորովին հուսահատվելով ̀ ի՞նչ արեց ինչուիկը:
   հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր:
   
   
2. Հորինի՛ր նմանատիպ երեք հարց ու պատասխանի՛ր:
   Ի՞նչու քիթը ծակեր ունի։
   Որպեսզի մարդիկ կարողանան հոտ առնեն։
   Ի՞նչու են նախատեսված ունքերը։
   Ոպեսզի ճակատից հոսող ջուրը չթափվի աչքերի մեջ։

Կա՞ այդպիսի կենդանի որի ականջները նրա ոտքերի վրա են։
Այո, դա թիթեռնիկն է։

1. Նայի՛ր շուրջդ. գտի՛ր թարս հարցեր :
   Ի՞նչու կափարիչը ունի շիշ։
   Ի՞նչու են շորերը մարդկանց կրում։
   Ի՞նչու է բերանը լեզվի մեջ:

Test 1

Test 2

1. Թռչնորս, ով, օդանավակայան, բարձրորակ, վոլեյբոլ, կրկնօ.րինակ, հայորդի,  մեղմօրոր, չօգնել, գիշերօթիկ, կիրակնoրյա, անորակ, ոսկեզօծել, ջրօրհնեք, այսօրինակ,  հանրօգուտ, ովքեր, ոդիսևս, միջօրե, տափօղակ,  անօգնական, կիրակնօրյա, շտապօգնություն, բնօրրան, օրեցօր, հանապազօրյա, ցածրորակ, ոհմակ, վոլտ, արծաթազօծ, փոխօգնություն:

2. Հակաօդային, օազիս, որսորդ, չարորակ, օբյեկտ, ոսկեզօծել, օդերևութամաբական, oրըստoրե, օրացույց, որթ, որձ, օձ, օձագալար, օձիք, ամենաորակյալ, որմիզդուխտ, հայորդի, արջորս, ջրօրհնեք, ոլգոգրադ:

Առաջին անգամ էպոսը գրի է առվել 1873թ․։ Պատմությունը բաղկացած է չորս հիմնական մասից և կոչվում է հերոսների անուններով ՝ <Սանասար և Բաղդասար>, <Մեծ Մհեր>, <Սասունցի Դավիթ>, <Փոքր Մհեր>։ <Սանասար և Բաղդասարը> գերբնական պատմության մասին է։ Մի օր Ծովինարը մոգական աղբյուրից երկու բուռ ջուր է խմում և ծնվում են տղաները։ <Մեծ Մհերը> էպոսի երկրորդ հատվածն է։ Նա սպանում է առյուծին և ստանում է <Առյուծ Մհեր> անվանումը։ Դավիթը Մհերի որդին էր և էպոսի գլխավոր հերոսը։ Դավիթը ազատում է երկիրը արաբներից և վերականգնում է իր հոր հիմնադրած եկեղեցին։ Փոքր Մհերը Դավթի որդին էր և կրում էր իր պապի ՝ Առյուծ Մհերի անունը։ Մհերը իր հոր հետ բռնվում է մարտի և արժանանում հոր անեցքին, ով ասել էր, որ ինքը լինի անմահ և անժառանգ։
Էպոսը հիմնված է սերունդների հաջորդականության վրա։ Դրա մասերը կոչվում են ճյուղեր։ Բացի ծառի հիմնական ճյուղերից ՝ հերոսներից, կան նաև այլ ճյուղեր որոնք էպոսում երկրորդական դեր են կատարում։ Հովհաննես Թումանյանը <Սասունցի Դավիթ> բանաստեղծությունը գրել է ներշնչված լինելով այս էպոսից։
Այժմ Սասունցի Դավթի արձանը գտնվում է իր անունը կրող մետրոյի կայարանի հարևանությամբ։